KEMER DEVLET HASTAHANESİ  ENGELLİYE ÖNCELİKDE SINIFTA KALDI!

Engelli bireyler olarak yaşamın birçok alanında zorluklarla karşılaşıyoruz. Hastahanelerde engelliye öncelik tanınmıyor. Özellikle bu zorluklar en temel haklarımızdan biri olan sağlık hizmetlerine erişimde ortaya çıktığında sonuçları hayati olabiliyor. “Nitekim, geçtiğimiz günlerde yaşadığım bir olay, bu sorunun ne kadar ciddi olduğunu bana bir kez daha açıkça hatırlattı.” Hastanede engelliler için öncelikli hizmet verilmemesi ve sonuçları hakkında yaşadıklarım çok üzücüydü.

Yönetmelikler ve Yasal Düzenlemeler

 Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi: Yönetmelikler mi, Vicdan mı? Sağlık Hizmetlerine Erişimde Hastahanelerde Engelliye Öncelik konusunda Yaşanan Zorluklar ele alındığında bu sorular karşımıza çıkıyor.

Kemer Devlet Hastanesi’nde Yaşanan Olay ve Sağlık Personelinin Duyarsız ve İhmalkâr Tutumu

4 Ocak 2025 tarihinde Kemer Devlet Hastanesi’nde yaşadığım olay, sağlık sistemimizdeki eksiklikleri ve duyarsızlığı bir kez daha gözler önüne serdi. Sonuç olarak ilaçlı tomografi çekimi sırasında ilacın deri altına sızması sonucu kolumda ani bir şişlik oluştu. Ve bu nedenle çekimi durdurdular. Ancak, daha da kötü olan ise, ardından gelen hemşirenin diğer personelle tartışmaya başlaması ve dolayısıyla beni ortada bırakmasıydı.”

Radyolog durumun ciddiyetini fark ederek acil servisi aradı. Ama acil servis hemşiresi hasta acilden gelmediği için ilgilenmeyeceğini söyledi. Radyolog hastanın nereden geldiğinin önemli olmadığını belirtmesine rağmen hemşire gelmekte direnç gösterdi. “Onlar hasta kabulü üzerine tartışmaya başladılar. Bu sırada benim kolum hızla şişmeye başladı ve aynı zamanda dayanılmaz bir acı hissettirmeye koyuldu. Sonunda gelen hemşire, duruma sinirlenerek ve üstelik kavganın dozunu daha da arttırarak, elindeki medikal malzemeleri yere fırlattı.

Bunun üzerine müdahaleyi reddederek odayı terk etti. “Bu olayın ardından dakikalarca beklemek zorunda kaldım. Geciken müdahale nedeniyle daha da kötüleşen durum sonucu  sinir krizi geçirdim. Sonrasında başka bir ekip müdahale ederek damar yolunu çıkardı ve görüntüleme işlemini tekrarladı. Kolumdaki şişlik eve döndüğümde daha da arttı ve gece tamamen his kaybı yaşadım. Yeniden acil servise başvurduğumda bu kez gerekli müdahaleyi yaptılar ve şişliğin günden güne azalacağını söylediler. Ancak yaşadığım fiziksel acının yanı sıra psikolojik olarak travma geçirdim. Bu olay sağlık personelinin duyarsızlığı ve ihmalkârlıkları nedeniyle engelli bireylerin karşılaşabilecekleri riskleri açıkça göz önüne seriyor.

Hasta Hakları Şikayeti ve Yetersiz Yaptırım

 Hasta haklarına şikayette bulundum. Ama bu sorumsuz hemşirenin  başhekimlik tarafından sadece bir uyarı aldığına dair bir özür yazısı geldi. Ancak insan hayatı bu kadar ucuz olmamalı. Bu kişinin daha büyük bir ceza almasını ve hatta kısa süreliğine de olsa meslekten  uzaklaştırılmasını talep ediyorum. Sağlık hizmeti sunanların, engelli bireylere karşı daha duyarlı ve saygılı bir yaklaşım sergilemesi gerektiğini düşünüyorum.

Aynı gün içerisinde doktorumun “acil” diyerek yönlendirdiği ultrason tetkiki için hastaneye gittim.Sancı içinde olmamı ve engel durumumu  görmezden gelen görevlilerin yaklaşımı beni hem üzdü hem de düşündürdü. Öncelikli olmam gerektiğini belirtmeme rağmen, saatlerce beklemem ya da ertesi gün gelmem gerektiği söylendi. Israrcı davranarak hakkımı savunmasaydım, muhtemelen sağlığım daha da riske girecekti. Çoğu zaman hastanede engelliye öncelik haklarını hatırlatmak bile enerjimizi tüketen bir süreç haline geliyor.

Bu durum sadece benim başıma gelen bir olay mı? Ne yazık ki değil. Pek çok kişi, sağlık hizmetlerine erişimde benzer zorluklarla karşılaşıyor. Özellikle yoğun hastanelerde, “acil” yada “ engelli “kelimesi kimi zaman yeterince ciddiye alınmıyor. Sistemin işleyişi nedeniyle hastalar mağdur olabiliyor.

Peki, hasta hakları nerede devreye giriyor? Türkiye’de hasta haklarını düzenleyen yönetmeliklere göre, acil durumda olan   ve engelli hastaların öncelikli hizmet alması bir zorunluluktur. Hastahanelerde engelliye öncelik haktır.Ancak bu hakların uygulanmasında ciddi eksiklikler var. Bireyler haklarını bilmediklerinde, sistemin içinde kaybolabiliyor. Hastanelerde hasta yönlendirme sisteminin daha şeffaf ve etkili olması gerektiğini düşünüyorum.

Engelli Bireylerin Hasta hakları konusunda farkındalık artırılmalıdır. Sistemdeki eksikler tespit edilerek sağlık hizmetleri daha erişilebilir hale getirilmelidir. Sağlık, ertelenemez bir ihtiyaçtır. Bu bilincin hem sağlık çalışanlarında hem de yöneticilerde her zaman ön planda olması şarttır. Sağlık sisteminde engelli bireylerin özel ihtiyaçlarını duyarsızlık en büyük sorunlardan biridir. Personelin yeterli bilgiye sahip olmaması, uygun ekipman eksikliği ve hasta haklarını yeterince bilinmemesi gibi faktörler bu tür sorunların yaygınlaşmasına neden oluyor. Birçok sağlık çalışanı engelli bireylere nasıl yaklaşılması gerektiğini bilmiyor ya da bu konuda yeterli duyarlılığı göstermiyor.Hastahanelerde engelliye öncelik tanınmıyor.

Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi: Yönetmelikler mi, Vicdan mı?

Sağlık hizmetlerine erişim, toplumun tüm bireyleri için temel bir haktır .Bununla birlikte engelli bireyler için bu süreç daha hassas ve öncelikli bir konu olmalıdır. Türkiye’de sağlık hizmetlerinde tüm hastahanelerde engelliye öncelik hakları vardır. Bu haklar “Engelli Hakları” ve “Hasta Hakları Yönetmeliği” (5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun ve Hasta Hakları Yönetmeliği) çerçevesinde güvence altına alınmıştır. Ancak ne yazık ki, bu hakların uygulanması çoğu zaman sağlık personelinin inisiyatifine ve vicdani kararlarına bağlı kalmaktadır.

Sağlık çalışanlarının iş yoğunluğu, hastanelerdeki yetersiz personel sayısı ve hasta yoğunluğu gibi faktörler nedeniyle, engelli bireyler çoğu zaman yönetmeliklere uygun bir şekilde hizmet alamıyor. Ancak, bazı durumlarda sağlık personelinin kişisel inisiyatifi ve vicdani yaklaşımı sayesinde, bu bireylere öncelik tanınabiliyor.

Bu durumda sağlık hizmetlerinin standart bir sistem yerine bireysel inisiyatife dayalı olarak ilerliyor. Ve hakkaniyet ilkesinin zedeleniyor. Başta hastahane yönetimi olmak üzere Sağlık Bakanlığı tarafından hastanelerde engelli haklarının uygulanmasına yönelik denetimler sıklaştırılmalıdır. Ve ihlaller durumunda yaptırımlar uygulanmalıdır.

Sağlık hizmetlerinde engellilere tanınan öncelik, bir lütuf ya da insani bir yaklaşım değildir. Kanunen sağlanması gereken bir haktır.

Ancak bu hakların uygulanması sağlık çalışanlarının inisiyatifine bırakılmamalıdır. Yetkililerin, sağlık sisteminde daha sistematik ve denetlenebilir çözümler getirmesi gerekmektedir. Sağlık, herkes için eşit ve erişilebilir olmalıdır. Ama engelliler için bu durum daha hassas bir öncelik meselesidir.

Tüm bu düzenlemelere rağmen, hastanelerde engellilere öncelik hakkının keyfi uygulanmaktadır. Ve birçok engelli bireyin mağdur olduğu açık bir gerçektir.

Sorunun Temeli: Bilinçsizlik ve Eğitim Eksikliği

Sorunun temelinde sağlık personelinin engelli bireylerin hakları konusunda yeterince bilinçli olmaması yatmaktadır. Personelin, engelli hakları konusunda düzenli ve zorunlu eğitimlerden geçirilmesi gerekmektedir.

Çözüm Önerileri: Eğitim ve Yaptırımlar

Eğitimin yanı sıra, engelli bireylerin haklarına uymayan sağlık çalışanlarına belirli yaptırımlar uygulanmalıdır. Bu yaptırımlar, sağlık hizmetlerinde ayrımcılığı önleyecektir. Ve mağduriyetlerin önüne geçmek için caydırıcı bir etkiye sahip olacaktır.

Sağlık Sisteminde Daha Adil Bir Hizmet Anlayışı Şart

Sağlık hizmetlerinden yararlanırken yaşadığım bu olay, bana bir kez daha sabrın ve bilinçli olmanın önemini gösterdi. Ancak her hasta, benim gibi hakkını savunamayabilir. Sağlık sisteminde daha insani ve hızlı bir hizmet anlayışına ihtiyaç olduğu gerçeğiyle, yetkililere bir çağrı yapmak istiyorum: Hastaları bekletmek, sağlığı riske atmaktır.

 Bu noktada, engellilere yönelik bir dernek temsilcisi olarak üzerimde daha da büyük bir sorumluluk hissediyorum. İlçemde yaşayan ve bana güvenen engelli bireylerin de aynı sorunlarla mücadele ettiğini bilmek, çözüm yolları arama konusunda beni daha kararlı hale getiriyor. Bu yalnızca bir sağlık meselesi değil insan hakları meselesidir. Hastanede engelliler için öncelikli hizmet verilmesi için mücadelemiz devam edecektir.

Bu kötü deneyimlerden sonra Kemer Devlet Hastahanesi bünyesindeki ” Evde Bakım Hizmetleri” bölümünden bahsetmek istiyorum. Tüm kadrosu ile hastalarını günü gününe takip eden bir ekip. Her ihtiyaç duyduğumuzda yanımızda olan “Evde Bakım Hizmetleri” personeline çok teşekkür ediyorum.https://kemerdh.saglik.gov.tr/TR-159869/evde-saglik-hizmetleri.html

Kendi deneyimlerim bana şunu gösterdi. Bazen bir kişinin attığı adım, bir topluluğun hayatını değiştirebilecek bir hareketin başlangıcı olabilir. İlçemdeki engelli arkadaşlarıma nasıl yardımcı olabilirim sorusuna verdiğim cevap ise şu. Haklarımızı savunmak için bilgiyle donanmış, iletişim içinde ve dayanışma ruhuyla hareket etmek.

Unutmayalım, birlikte daha güçlüyüz ve bu haklı mücadelede hepimiz birbirimizin sesi olabiliriz.

Türkiye Sakatlar Derneği

Kemer Temsilcilik Başkanı

Dilek Figen Yıldırım